Dit
schip is door Pieter *1874 gekocht
op een openbare veiling ten behoeve van zoon Hendrik (Henk) Harber *1902. Zoon
Henk telegrafeerde een adviesbod, maar dat kruiste een telegram van Pieter. Het
bod van Pieter lag een paar duizend gulden hoger. De koopprijs kwam op 39000 duizend
gulden. Het schip was betrekkelijk nieuw, maar zeer verwaarloosd. De naam "Markab"
had het schip bij de aankoop reeds. De naam is Arabisch voor "schip".
Door het kadaster wordt als datum van aankoop aangehouden 30 april 1929. De omschrijving
van het schip in het kadaster luidt: "stalen motorzeilschip, ingericht als
vrachtschip voor koopmansgoederen, hebbende een dek, twee masten, voortbewogen
door een Kromhoutmotor van 100 P.K., bestemd voor de vaart ter zee". Het
is gebouwd in 1926 op de Noord-Nederlandsche Scheepswerven te Groningen.
Aankoop
Aankoop
vond waarschijnlijk plaats in voorjaar 1929. Volgens Jaarboek 1929 van Moorman
was W. Slierenberg eigenaar op 1 januari 1929. De vroegst bekende foto van de
Markab dateert van 20 mei 1929.
"Familie"-schip
Het
schip stond weliswaar op naam van H.H. de Leeuw van Weenen, maar er werd gevaren
voor rekening van vader Pieter. Dat de onderneming bleek te renderen, 24% op het
geïnvesteerde kapitaal (naar berekening van Henk), zal bijgedragen hebben
tot het latere besluit om een nieuw schip (de Constant) te laten bouwen.
De
gebroeders vormden, in wisselende samenstelling, de bemanning, aangevuld met anderen.
Steeds diende ook hulp op de Azolla aanwezig te zijn. (Er is een reeks van briefkaarten
ondertekend met "Henk en Piet"; er is een "fotograaf"-foto
van Henk, Teun en Piet in het donkere pak - als bemanning van de Markab?)
Zus
Jacomina Johanna had een zeer werkzaam aandeel gehad in het schoonmaken, na de
aankoop, van het verwaarloosde schip. Het leverde een complement op van een Engelse
loods die het schip in zijn verwaarloosde toestand had gekend.
Hoe
lang was het schip in de familie?
JJ:
2,5 jaar; HH: 2 jaar;
De eerste foto van de Markab dateert van 20 mei 1929;
Briefkaarten
ondertekend met "Henk en Piet" zijn er vanaf juli 1929 tot augustus
1930;
In 1928 voer HH op de Flying Dutchman; de eerste reis van de Constant
was najaar 1932; tussen de Markab en de Constant heeft HH op andere schepen gevaren.
Doorgegeven is bijvoorbeeld enkele maanden op de Joma tijdens de bouw van de Constant
De
motor
De motor was
een gloeikop 2-cilinder diesel van Kromhout. Bij aankoop bleek - raadselachtig
- een emmer met nieuwe gloeideksels in de machinekamer te staan. Het bleek later
nodig iedere 24 uur een deksel te vervangen: na 48 uur was een deksel doorgebrand.
De
lagers (van de opgevoerde gloeikop Kromhoutmotor) liepen gemakkelijk warm; dat
betekende intensief opletten op warm lopende lagers en in iedere haven veel werk
om de lagers weer glad te maken.
Door
nauwkeurig bijhouden van olieverbruik bleek bij een belasting van 70% voor de
motor de grens wel bereikt.
De
opvarende gebroeders schreven eens aan de familie dat aan boord mond en klauwzeer
was uitgebroken: "mondzeer" omdat het brood op was en ze op harde zeebeschuiten
waren overgestapt, "klauwzeer" vanwege de hete motor wast steeds zo
snel mogelijk weer een nieuw gloeideksel ingebouwd moest worden.
Een
kok
Een Duitse jongeman
uit Hamburg (op voorspraak van zijn moeder die probeerde haar zoon te laten deugen?)
Op
een reis boven Schotland langs, verdween de kok in Sunderland, met het geld voor
de proviand. Later bleek dat hij een nieuw pak had gekocht; zij oude spullen liet
hij aan boord bezorgen.
In
de volgende haven kwam het bericht dat de voortvluchtige kok ingerekend was. Zijn
moeder heeft later de ontvreemde som terugbetaald.
Verkoop
Doorgegeven
is dat de Markab ca 2 jaar in de famiie is geweest en tegen het einde van 1931
verkocht zal zijn. Dat klopt in ieder geval met de aantekeningen in Moorman's
Jaarboeken. Zowel per 1 jan. 1930 als per 1 jan. 1931 staat H.H. d Leeuw van Weenen
genoteerd als eigenaar. In de Jaargids van 1932, met de stand per 1 januari 19932,
komt de Markab niet meer voor.
De
Markab is verkocht naar Frankrijk voor vaart in de Golf van Biscaje. Door kapseizen
is het schip een jaar later vergaan.
De
gebroeders (wie allemaal?: Henk, Piet, Teun?) hebben het schip naar St. Malo gebracht,
bij die gelegenheid vakantie gehouden en zijn toen ook in Parijs geweest.
Briefkaarten
verzonden vanaf de Markab
(uit
verzameling JM van Zoelen-dLvW en verzameling Harry Steenstra - alleen ingekorte
tekst)
We
liggen hier een lading oesterschulpen te lossen van Denemarken. Het is onze 4e
reis,we hebben werkelijk niet slecht gevaren, want het waren alle lange reizen,
maar ik ben niet erg fortuinig met laden en lossen, dat duurt meestal m'n dagen
uit. Hier lossen we al 5 dagen, en nog niet leeg. Ik ben trouwens ook nog niet
gecharterd, maar dat komt nog wel intijds. Hendrik
en Piet, 27 juni 1929, Grimsby | 
aan Harry Steenstra en ouders
|
Wij
trekken zoo'n beetje overal heen en zitten nu al aardig dicht bij Landsend in
een heel klein gehuchtje met 50 inwoners, maar erg leuk, heelemaal tusschen de
bergen en in het groen verscholen. Het is hier een prachtig mooie streek om met
de auto te touren, steeds berg op en af. 't Is hier tevens erg warm, hoewel er
een harde bries waait. We lossen hier kolen van Hull en zullen hier dichtbij steen
laden naar Fareham. Dat is dus maar een kort reisje, we hebben steeds nog op de
lange trip gevaren. Henk
en Piet, 15-7-1929, Port Navis | 
aan Harry Steenstra en ouders
|
Beste
Zus en Zw. Hedenmorgen je brief in dank ontvangen. Wij hebben een mooi reisje
gemaakt en zijn l.l. Vrijdagavond hier aangekomen en liggen heelemaal tusschen
de bergen in het groen verscholen. Hier staan 10 of 12 huizen waarin 50 bewoners,
maar het zijn aardige lui, we maken met iedereen maar eens een praatje en voelen
ons best thuis. Gisteren ben ik met P. wezen tempelen in de naburige stad daar
wonen misschien 500 menschen, het is hier een prachtige streek. We zullen hier
in de buurt weer steen laden naar Fareham bij Portsmouth adres Harbourmaster.
Vele hartelijke groeten van het tweelingpaar, Dank voor de felicitatie. Straks
schrijf ik weer naar Hamburg. Gisteren ook al gedaan. Henk
en Piet(?), 15-7-1929, Port Navis | 
Dhr. J.J. van Zoelen
Bruggerststraat
F 207 31
|
Onze
wenschen voor je verjaardag staan aan ommezijde, misschien een beetje onduidelijk
(*), maar toch goed gemeend. Gisteren zijn we leeg gekomen, hebben vandaag Zondag
en zullen morgen weer laden, dat duurt ook een dag of 4 of 5, zoodoende vertoeven
we hier ook een aardig poosje. Deze week heb ik Vader ook geschreven naar R'dam,
maar nog niet gefeliciteerd, als jullie dat nog even voor me vrijmaken kunnen,
dan heel graag. Te Rotterdam zijn ze toch zeker al lang niet meer. (*)
Een wenskaart in het engels, met een gedichtje Nog
vele groeten van
Henk
en Piet, 29 Juli 1929, Engeland | 
Dhr. J.J. van Zoelen
Bruggerststraat
F 207 31
Lonneker
(O) Netherland
|
Als jullie deze kaart ontvangen dan hopen wij niet ver meer van de losplaats te
zijn. Gistermiddag zijn we te Dundee leeg gekomen, vannacht naar hier gevaren
en nu werkt alles mee om ons vanavond in zee te helpen, we willen hopen dat het
lukt, dan kunnen we bij goede gelegenheid en zonder brokken Maandag over zijn.
Dan zijn we ditmaal toch eens vlug gelost en geladen en zoo moet het ook gaan
laat dan de schuit maar een paar jaar eerder versleten zijn. Nu hoor vele groeten Henk
en Piet, 9 Aug. 1929, Methil | 
Dhr. J.J. van Zoelen
Bruggerststraat
F 207 31
Lonneker
(O) Netherland
|
Gisteren zijn we te Dundee leeg gekomen en vanacht hier gearriveerd om kolen te
laden naar Wyck auf F"hr. Misschien staan we vanavond weer in zee. Alles helpt
mee om dat klaar te krijgen. we vertoeven dus niet lang in Schotland. Woensdagmorgen
kwamen we te Dundee en hebben dus niet veel gezien van dit mooie land. Henk
en Piet, 9 Aug. 1929, Methil | 
Harry Steenstra en ouders
|
Ik weet eigenlijk niet meer wanneer ik het laatst geschreven heb. Enfin we zijn
onze kali weer kwijt en zullen morgen hier kolen laden naar Husum dat is weer
benoorden de Elbe aan de Sleswich kust. Wij hebben weer een goede tijd gehad daar
boven in Schotland. Wij noemen de Schotten goed vriendschappelijke lui. Dat is
onze ervaring. We hopen zeker weer eens in die plaatsjes terug te komen, jammer
dat de kans zoo klein is. Ik heb getracht voor een lading naar Mullerup dicht
bij Kallandborg maar kon niet anders krijgen dan dit. Vanmiddag heb ik naar Delfzijl
getelegrafeerd wat wij gingendoen. Mij dunkt daar is Vader nog niet gepasseerd.
Vele groeten H
& Co, 3 Sept. 1929, Leith | 
Dhr. J.J. van Zoelen
Bruggerststraat
F 207 31
Lonneker
(O) Netherland
|
Ik weet eigenlijk niet meer wanneer ik het laatst geschreven heb. Enfin we zijn
onze kali weer kwijt en zullen morgen hier kolen laden naar Husum dat is weer
benoorden de Elbe aan de Sleswich kust. Wij hebben weer een goede tijd gehad daar
boven in Schotland. Wij noemen de Schotten goed vriendschappelijke lui. Dat is
onze ervaring. We hopen zeker weer eens in die plaatsjes terug te komen, jammer
dat de kans zoo klein is. Ik heb getracht voor een lading naar Mullerup dicht
bij Kallandborg maar kon niet anders krijgen dan dit. Vanmiddag heb ik naar Delfzijl
getelegrafeerd wat wij gingendoen. Mij dunkt daar is Vader nog niet gepasseerd.
Vele groeten H
& Co, 3 Sept. 1929, Leith | 
Dhr. J.J. van Zoelen
Bruggerststraat
F 207 31
Lonneker
(O) (Holland)
|
Beste Zus en Zwager Een klein nieuwtje wil ik jelui even meedeelen en wel
dat we morgen van hier vertrekken met een lading haver naar Amsterdam of Wormerveer.
Woensdagavond heb ik Vader nog gesproken per telef. Ze waren toen juist te Brunsb.
aangekomen en zouden Donderdag verder varen. De nieuwe schroef voldoet niet. Adres
is Salomons Pr. H. kade A'dam. Vele groeten van H
& Piet, 15 sept. 1929, Bsum i. Holst | 
Dhr. J.J. van Zoelen
Bruggerststraat
F 207 31
Lonneker
(O) (Holland)
|
Beste Zus en Zw. Vanavond zijn we leeg maar nog niet bevracht. We zullen wel weer
leeg naar de F. of F. moeten om kolen voor Denmark. Van de Azolla is hier nog
geen bericht. Te Sunderland is onze kok gedeserteerd met al onze centen, hij is
nog niet gevat. Nu ben ik van die vervloekte kwajongens ook zat en zal ik zelf
wel huishouden of ik neem een oude bezadigde huishoudster hoe vindt je zoo'n idee.
Vele groetjes hoor van H.
en Piet, 4 Aug. 1930, Macduff | 
Dhr. J.J. van Zoelen
Lonneker
|
Beste Zus en Zwager Van Macduff zijn we weer leeg naar hier gestoomd en zullen
morgen cokes en kolen laden naar Dr"gor. Morgenavond is de rekening te vertrekken.
Onze kok zit achter slot en grendel te Southend. Lezen jullie daar niks van in
de krant. Hij vertelde assistant te zijn van de Duitse politie te zijn zoekende
naar een bankklerk. De ouweluidjes heb ik geschreven adres Pertoomsdam R'dam.
Vele groetjes hoor Henk
en Piet, 10 Aug. 1930, Granton | 
Dhr. J.J. van Zoelen
Lonneker
|
Van
de volgende kaarten is het niet duidelijk of deze nog vanaf de Markab verzonden
zijn
------------------------------------------------------------------
Kaart:
(aan oom Hendrik Steenstra) 18 Sept. 1930 (?), Berwick:
Gisteravond
hier goed aangekomen na een ruwe reis, worden morgen leeg, weten nog niet waarheen.
Vaders brief heb ik hier ontvangen.
(Hendrik)
------------------------------------------------------------------
Dhr.
J.J. van Zoelen
(...)
Amersfoort
Sunderland
17 Oct. 1930
Beste Zus
Zwager enz.
Je brief te
Pirth ontvangen waarvoor veel dank ook voor die andere paperassen, hoewel ik daar
niet veel aan heb. Wij zijn l.l. Woensdag te P. leeg geworden en moeten op de
Humber weer kolen laden naar Wyck on F"hr maar we zijn erg onfortuinig met
het weer. De vorige reis zijn we er maar weer raar door geboemeld en slecht opgeschoten.
Een hele week werk gehad. Nu met de leege schuit wil het ook al niet. Gisteren
moesten we schuil zoeken tusschen de Farn eilanden en vandaag moesten we weer
terug hier naar toe en we hebben nog 100 mijl voor de boeg. Enfin we hebben de
helft.
Veel Hartelijke
groeten van ons.
(Henk)
-----------------------------------------------------------------
Dhr.
J.J. van Zoelen
Javstraat 21,
Amersfoort
Bridlington
19-10-30
Beste allemaal,
Te
Sunderland vergat ik om die andere kaart te posten en nu doe ik er nog maar een
bij. Gistermorgen vertrokken we van Sunderland maar moesten na de middag weer
terug naar Whitby baai, daar hebben we ook vannacht gelegen tusschen hooge bergen.
Vanmorgen weer tamelijk goed weer en dachten de Humber wel te krijgen maar mis
hoor, we moesten wel weer hier binnenlopen en het is weer vliegend weer. Nu nog
35 mijl naar de Humber, dus het schiet al op. we zijn nou zoo'n beetje aan 't
Beltvaren op de Noordzee, we krijgen wel een beetje van de kust te zien hier,
we kruipen steeds onder 't walletje langs, totdat het lagerwal wordt en dan kruipen
we weer een gat in, 't is wel spannend. Tabe hoor
(Henk)