Het
Familiewapen
Familiewapen
Wena 
Volgens
de collectie Posthumus en Armorial
Général van J.B.
Rietstap was het wapen van Wena in goud met een blauwe dwarsbalk. Het helmteken
was voorzien van een gesloten vlucht komende uit een gouden helmkuip.
Letterlijk stond
er het volgende:
Wena (van) - Holl. D'or à la fasce d'azur
C.:
une cuve d'or, remplie de pl. d'aut. de sa.
- Ou: Ec: aux 1 et 4 d'or à
la fasce d'azur; aux 2 et 3 de gu. à trois poissons d'arg., posés
en pals, 2 et 1 (V. Storm van Wena.)
Door de jaren heen heb ik drie reacties gekregen op mijn oproep om dit te vertalen.
Ik volg de vertaling van Marco Tulner.
Marco vult de afkorting als volgt aan:
Wena (van) - Holl. D'or à la fasce d'azur
Casque: une cuve d'or, remplie de plié d'autres de saillant.
Letterlijk vertaald is dit:
Wena (van) - Holland. In goud een
blauwe dwarsbalk.
Helm: een gouden kuip, gevuld van gesloten vleugels van anders van uitkomend.
Omgezet in nederlandse blazoenering:
Wena (van) - Holland. In goud een
blauwe dwarsbalk.
Helm: een gouden kuiphelm, getooid met een gesloten uitkomende vlucht, anders gekleurd.
Jeroen van Leeuwen had al eerder een poging gedaan om dit voor me te vertalen. Hij schreef:
Wena (van) - Holland. In goud een
blauwe dwarsbalk.
Helmteken: Een gouden kuip gevuld met drie zwarte struisveren.
Dit klopt dan weer beter met wat er staat op http://www.heralogic.eu/aarm_we.html
D'or à la fasce d'azur Cimier une cuve d'or remplie de plumes d'autruche de sable
Ook Didier Leroi gaf een vertaling:
Wena (van) - Holland. Geel met in het midden een blauwe dwarsbalk.
Hij schrijft verder:
"Une
cuve d'or, remplie de pl. d'aut. de sa." = met de afkortingen wordt het voor
mij moeilijk. Een gok: een gulden (gele) kuip omdat het onderste gedeelte rond
is, niet puntig. Gevuld met "pl. d'aut. de sa.", begrijp ik niet. "sa."
zou een afkorting van "sable" kunnen zijn, wat zwart betekent. Nu is
het wel zo dat de dwarsbalk boven blauw is, beneden zwart.
Wapen Arent Gijzbertz. van Wena (1618)
In dezelfde collectie Posthumus en Armorial
Général van J.B.
Rietstap stond er meer geschreven over het wapen van Wena. Dit ging echter over het wapen Storm van Weena.
Letterlijk stond
er het volgende:
Wena (van) - Holl. D'or à la fasce d'azur
C.:
une cuve d'or, remplie de pl. d'aut. de sa.
- Ou: Ec: aux 1 et 4 d'or à
la fasce d'azur; aux 2 et 3 de gu. à trois poissons d'arg., posés
en pals, 2 et 1 (V. Storm van Wena.)
Dit onderste deel werd door Jeroen van Leeuwen als volgt vertaald:
- Of: gevierendeeld: 1 en 4: Goud met een blauwe dwarsbalk; 2 en 3: in rood
drie zilveren rechtop staande vissen, 2 boven, 1 beneden. (Voor Storm van Wena).
Het
2e gedeelte na '-Of:' is een beschrijving van het
wapen van Arent Gijsbertz. van Wena, Veertigraad van Delft 1618.
(
Bron: CBG, GHS 50A22, Naamen en Wapens der Edel en Agtbaare Heeren Veertig Raaden der stad Delft (1477-1772), blz. 18. Storm van Wena).
Wapen Aelbrecht Storm van Weena (1611)
Zoekend op www.euraldic.com kom je een andere franse beschrijving van Storm van Wena tegen:
Storm van
Wena D'argent, à la fasce de sable, acc. de trois têtes de lion de
gueules, lampassées d'azur.
Ou: Écartelé: aux 1 et 4, d'or,
à la fasce d'azur; aux 2 et 3, d'argent, à la fasce de sable, acc.
de trois têtes de lion de gueules, lampassées d'azur.
Dit betekent:
Storm van
Wena In zilver en zwarte dwarsbalk, vergezeld van drie rode leeuwenkoppen
met blauwe tongen.
Of: 1 en 4 goud met een blauwe dwarsbalk, 2 en 3 in zilver
een zwarte dwarsbalk vergezeld van drie rode leeuwenkoppen met blauwe tongen. (vertaling Jeroen van Leeuwen. merci beaucoup Jeroen):
Op de website
van Hoogheemraadschap Delfland staat het volgende over deze Aalbrecht Storm van Wena:
'Goede
waecke ende toezicht te nemen op de dijcken ende inbreecken' en zorgen dat 'het
landt van vagabonden ende andere quaetdoeners gevrijt bleef'. Zo luidde de 'taakomschrijving'
van baljuw-dijkgraaf Albrecht Storm van Wena (in functie van 1592-1629). Rond
1590 was Albrecht woonachtig in het huis De Wijnberch op de noord-westhoek van
de tegenwoordige Baljuwsteeg. De bestuurders van Delfland zetelen sinds 1645 in
het pand aan de Oude Delft 167.
Jeroen van Leeuwen heeft nog verder
op www.euraldic.com gebladerd
en vertelt hier het volgende over:
"Voor 'van Spangen'worden (onder meer)
de volgende twee wapens gegeven:
- in goud een blauwe dwarsbalk (waar hebben
we dat nog meer gezien?)
- in goud een blauwe dwarsbalk vergezeld van drie
rode leeuwenkoppen, twee erboven en één eronder. Dit lijkt weer
verdacht veel op het tweede en derde kwartier van Storm van Wena, alleen de kleuren
zijn anders. Nu zegt dit natuurlijk niets, maar het wekt bij mij het vermoeden
dat we hier te maken hebben met varianten van hetzelfde wapen."
Jeroen
heeft hartstikke gelijk. Op mijn site over de genealogie
van de Leeuw van Weenen heb ik de relatie tussen de van Spangens en de Weena's
(Bokels) aangetoond.
H.
Ph. Wijngaard schrijft namens de 'Vereeniging ter bevordering van het stamboomonderzoek
voor rotterdam en omstreken' in haar mededelingenblad van september 1946 het volgende
over het wapen van rotterdam:
Het onderdeel van het wapen van rotterdam dat
eigenlijk het oudste is is de zilveren balk op een groen veld.
Men ziet in
dit gedeelte de voorstelling van de Rotte, het water tussen de groene boorden.
Van Reijn zegt, dat het waarschijnlijk afkomstig is van de heeren Bokel van
Weena en Bulgerstein.
Als oudste wapen van dat geslacht wordt vermeld een
gouden baar op een blauw schild.
Een van die leden schijnt er een zilveren
balk op een groen veld van gemaakt te hebben. 
Over
de wijze waarop Rotterdam aan zijn wapen gekomen is, schijnen de geschiedschrijvers
het niet eens te zijn. Van
Spaan zegt, dat de Rotterdammers het wapen van de Graaf gekregen hebben voor
krijgsverrichtingen in zijn dienst. Hij vermeldt erbij, dat de Graaf zijn eigen
wapen schonk, maar zwijgt over het bestaande.
K. Hazelzet schrijft in 'Rotterdam
zoals wij het kenden' uit 1940 :
Bij het einde van de oorlog in 1305 bracht
de Graaf Willem de
vierde die pas zijn vader was opgevolgd en als jonker Willem in Dirk Beukel
een trouwe strijdmakker gekend had, een bezoek aan het kasteel
Bij dit bezoek
stond hij toe dat het wapen van weena met dat van Holland en Henegouwen verenigd
werd. Aldus ontstond het Rotterdamse wapen
|
Het bovenste gedeelte bestaat uit 4 kwartieren;4
leeuwen
Het eerst en vierde kwartier zwart op goud is het wapen van Henegouwen
Het tweede en derde is van Holland rood op goud
Het onderste gedeelte is groen
met een zilveren baan.
Bij alle wapenbeschrijvingen is het blauw op zilver
of goud op blauw.
Volgens gegevens is het later groen met zilveren baan geworden Dirk
Smits, de befaamde dichter van "De Rottestroom", heeft aan dit feit
het volgende gedicht gewijd: |
In de frissche
boomenrijen,
Waer 't aloude Weena toen
Moedig praelde in 't schommelende
groen,
Liet mijn spruit hare oogen weyen. 'k Zag den
vierden Willem haer
Overlaen met gunste en gaven:
Hij, op heldendeugden mild,
Schonk haar meer dan
eerlauwrieren
Kwam haer boezem zelf versieren
Met zijn eigen wapenschilt.
|
Een beetje trots ben ik wel dat Feyenoord in het seizoen
2003/2004 de uitwedstrijden speelde met de kleuren van het wapen van Rotterdam (en dus indirect het wapen van Weena). |
|
Het wapen is vermoedelijk overgegaan van
de familie Bokel naar de familie Weena.
Op bovenstaande tekening is het wapen
goed te zien in het midden.
Links staat de inscriptie Bokel en rechtsboven
het woord Sigil (Zegel).
Het zegel is van Jacob Bokel Gijsbrechtszoon, dat
gehecht was aan een brief uit het jaar 1353,
dat zich in het archief van Leiden
bevindt. |
In
de deelgemeente Noord kan je sinds eind 1993 een bokelpenning uitgereikt krijgen.
Deze penning is voor personen die hebben gezorgd voor innovatieve en blijvende
vernieuwingen voor de hele deelgemeente. Deze penning is vernoemd naar de
familie Bokel en laat aan de ene zijde een reconstructie van de stedelijke plattegrond
rond 1300 zien met een kompas die uiteraard naar het noorden wijst. De andere
zijde met naamsvermelding van de Deelgemeente toont het zegel van de familie Bokel,
gevat tussen de benen van een middeleeuwse passer. Deze passer werd gekozen, omdat
met dit instrument destijds de ambachten en de polders werden gemeten. In de achtergrond
is het lijnenspel van het vignet van de
Deelgemeente Noord verwerkt. De penning is ontworpen door Tom
Waakop Reijers (1948), is gegoten in brons (gewicht 400 gram, doorsnede 9
cm) en er zijn er tien van gemaakt. De penning is voor het eerst uitgereikt op
23 maart 1994.
Voorzijde | | Achterzijde |
| |  |
Volgens de informatiebrocure over de penning was het wapen een
blauwe vaas op een zilveren veld. Het dichtst in de buurt bij deze omschrijving
komt het wapen van Jacob Boekels van Wena.
Door de jaren heen is de penning
aan de volgende mensen uitgereikt:
· Ernst Kleisterlee, secretaris
deelgemeente Noord (23-03-1994)
· Nel van der Pol, voorzitter stichting
KORN (01-12-1994)
· Ankie Lubbers, projectleider Centrum voor Gezondheidszorg
en Maatschappelijke Dienstverlening (CGM) (15-12-1994)
· Peter van Eynsbergen,
leider zeeverkennersgroep Calandtroep (22-06-1996)
· Albert Bakker,
dominee wijkpastoraat Oude Noorden (29-11-1996)
· Piet de Ruiter, voorzitter
Stichting Werkgelegenheid (10-02-1998)
· Hans Weterman, voorzitter Advies
Raad Ouderen (DARO) (13-05-1998)
· Aad Maas, rayonagent Oude Noorden
(15-09-1999)
· Herman Meijer, wethouder gemeente Rotterdam (december
2001)
|
Afbeelding der Wapenschilden zoo als die
van tydt to tydt gevoerdt zyn door de heeren van Bulgerstein en Wena.Opvallend
is dat Willem van
Naaldwijk (Graaf van Holland) een gedeelte van het wapen van Weena voerde,
naast het huidige wapen van Naaldwijk.
Dit betekent dat hij dus ook op een of ander manier een heer van Wena geweest
is.Vervaardiger: Jakob Kortebrant in 1742. Meer wapens van Bokel zijn te vinden
op de site van Dirk van den Beukel |
|
Titel: Wapenschilden der byzondere heeren
van Wena. Vervaardiger: Jakob Kortebrant;
datering: 1742; techniek: penseel
en waterverf |
|
Fragment van een enorme kopergravure van
graveur De Vou uit 1694. Titel: Rotterdam met al syn Gebouwen
Tekenaar is
Romein de Hooghe; De kaart is vervaardigd in opdracht van het stadsbestuur van
Rotterdam. Bij de kaart horen een profiel van de stad, gezien van de Maaszijde,
twaalf afbeeldingen van bouwwerken in de stad en een uit vijf bladen samengestelde
strook met wapens van Rotterdam en de tien heerlijkheden die de stad bezat en
van de vier burgemeesters, de pensionaris en de secretaris ten tijde van de vervaardiging
van de kaart. Van de wapens van de overige twintig zittende vroedschapsleden zijn
losse prenten gegraveerd. Een enorme versie in kleur hangt aan de muur in de Slechte
in Rotterdam. Linksboven het wapen van Wena. |
|
Wapens van Rotterdam en Weena, afgebeeld
met enige entouragel Vervaardiger: anoniem; Datering: 1698 t/m 1702; Techniek:
litho. Afkomstig van Bibliotheek v. handschriften 19e eeuwse afbeeldingen. Let
op de verticale balk. |
|
Op de site van Nederlandse
Gemeentewapens wordt apart het inmiddels verdwenen en nooit officieel verleende
wapen van Cool vermeld. Er wordt daarbij aangegeven dat de heerlijkheid in 1811
opgegaan is in Rotterdam, na een korte tijd een zelfstandige gemeente te zijn
geweest in het Koninkrijk Holland. Ook staat er dat het wapen waarschijnlijk is
afgeleid van het Middeleeuwse geslacht Van Bokel, dat destijds de heerlijkheid
in bezit had. Duidelijk is te zien dat het wapen van Adriaan van Weena exact gelijk
is aan dat van Cool. De associatie tussen dit wapen en dat van Weena wordt ook
gebruikt in een tekening van J. Louis. |
|
Volgens de collectie Posthumus en Armorial
Général van J.B. Rietstap waren er Hollandse (wapen 5 t/m 8)
en Friese (wapen 3 en 4)Wassenaers. De Wassenaars voerden veelal wassende manen
in het wapen en een horizontale balk welke nagenoeg exact gelijk was aan het wapen
van Dirk Boekel. De kleuren waren namelijk van azuur , met een gouden dwarsbalk.
'Wassenaar’ betekent zoveel als wassende maan en in het tegenwoordige gemeentewapen
van de plaats Wassenaar komt inderdaad
twee maal een kwartier van drie wassende manen voor. Toch is het onwaarschijnlijk
dat dit de oorsprong van de naam zou zijn. Het meest voor de hand ligt een verklaring
die ontstaat bij ontleding van het woord ‘wasnare’. Dat woord is samengesteld
uit de woorden ‘wasa’ en ‘nare’. Wasa betekent drassig land
en naere betekent nabij. Heel simpel dus: nabij drassig land. Hoe zit het dan
met die wassende manen? Waarschijnlijk heeft dat iets te maken met de latere kruistochten
naar Palestina waaraan de Van Wassenaers hebben deelgenomen. Zeker is in ieder
geval dat in 1237 nog geen wassende manen in het wapen van de Van Wassenaers voorkwamen.
Hendrik van Wassenaer voerde een wapen van horizontale balken met daar overheen
een zogenaamd Andreaskruis. |
Familiewapen
De Leeuw
|
Volgens de collectie Posthumus en Armorial
Général van J.B. Rietstap was het wapen van de leeuw:
Leeuw
(de) Écartelé: aux 1 et 4, d'argent, au lion de sable; aux 2 et
3, d'argent, à trois roses de sable, boutonnées d'or. Dit betekent
dus:
Leeuw (de) Schild gedeeld en doorsneden. In I en IV van zilver een zwarte
leeuw, in II en III van zilver drie zwarte, goudgeknopte rozen.
Helmteken;
de leeuw van het schild uitkomend. Bovenstaande afbeeldingen uit dit boek geven
diverse wapens van familie de Leeuw aan. Één daarvan is specifiek
uit Rotterdam. Vandaar dat ik dat wapen gebombardeerd heb tot wapen van het 'de
Leeuw' gedeelte van 'de Leeuw van Weenen'. Maar het kan net zo makkelijk het wapen
rechts van het Rotterdamse wapen zijn. De Leeuw uit Holland. Door die verticale
balk is dat wapen wel zo makkelijk te combineren met het 'van Weenen' gedeelte. |
Mogelijk
familiewapen De Leeuw van Weenen
Als je het wapen
van de Leeuw en dat van Weena bij elkaar voeg zou je dus eigenlijk een wapen van
de Leeuw van Weenen kunnen maken. Dat zou er dan ongeveer als volgt uit kunnen zien:
Op 6 september 2008 kreeg ik het volgende mailtje van Marco Tulner:
"Per toeval kwam ik op je website terecht, en het verhaal van het gecombineerde wapen van De Leeuw en Wena intrigeerde mij. Bij deze een aantal andere combinaties".
Grote blijdschap van mijn kant en alle lof en dank naar Marco voor deze prachtige creaties.
Behalve bovenstaand prachtexemplaar had Marco direct dus wat andere combinaties bedacht. Laat me maar weten welke jullie de mooiste vinden. De bovenste drie wapens zijn de originelen. Onder de eerste streep staan de fantasiecombinaties.
Toelichting van Marco:
Leuk dat je er blij mee bent. Uiteraard mag je de wapens gebruiken voor je website. Ik ben zelf altijd veel met heraldiek en genealogie bezig, en omdat het het verhaal van het gecombineerde wapen mij opviel, ben ik even gaan hobbiën. Omdat ik geen proffesionele heraut ben, moet ik er bij zeggen de twee middelste combinatiewapens en het wapen rechtsonder naar mijn vermoedens niet helemaal heraldisch correct zijn. In de heraldiek is de combinatie van metaal op metaal namelijk niet toegestaan, behalve bij hoge uitzondering. Maar omdat het om twee afzonderlijke schilden gaat zou het misschien ook wel weer juist kunnen zijn. Bij het schild rechtsonder heb ik een beetje mijn twijfels over met name de twee dwarsbalken die elkaar raken. Bij het Centraal Bureau voor de Genealogie (www.cbg.nl) kunnen ze daar opheldering over geven. Daar zitten de proffesionele herauten. In ieder geval vond ik het leuk om ze te maken.
Met vriendelijke groet, Marco Tulner.
Marco. Namens heel de familie: Bedankt !
Voor
meer info over wapens: Kijk op heraldiek.pagina.nl
Een reactie op bovenstaande gegevens is
zeer welkom.
Mail me op  | 
|
|
|
|
|
