|
|
Het Hof van Weena

-
-
-
-
-
De
Weenastraat en het Weenaplein
-
-
|
De straat Weena
|
Beschrijving:
Plattegrond van de grondpercelen in het gebied omgeven
door Stroveer, Hofdijk, Weenaplein, Weenastraat,
Raampoortlaan en Slagveld. Vervaardiger: onbekend.
Datering: 1854. De perceelnummers beginnen rechtsboven
met 1 en worden per huis met 1 opgehoogd tot perceel
nummer 28 links. Het is niet zeker of dit ook de
huisnummers waren.
|
|
Kaart van
Rotterdam uit 1872. Uitgaven van P.M. Bazendijk. In
het midden vind je de Weenastraat, die daar volgens
het straatnamenboek van Rotterdam gelegen heeft van
1854 tot 1956. Aldaar was ook een Weenaplein. Ook de
Hofdijk en het Hofplein stammen van het Hof van Weena
af evenals de heer Bokelweg en de Ridderstraat. De
straatnaam werd in 1854 voor het eerst gebruikt.
Waarschijnlijk doordat op 31 augustus 1854
kloostermoppen van het Hof werden gevonden. Het
raadsbesluit hierover dateerd van 19/21 oktober 1854.
Wanneer je het Rotterdams Adresboek van 1858
openslaat, ontdek je dat het niet om nieuwe bebouwing
ging. Grote delen (=huizeblokken) van de Katshoek
werden gewoon getransformeerd in Weenastraat. Naar
mijn bescheiden mening lag de raampoortlaan voorheen
meer naar rechts. Ja zelfs, rechts van de 1e
Weenastraat. Kraft onderbouwd deze stelling door aan
te geven dat de ruďne van het Hof van Weena lag in
een tuin tussen de Schie en de raampoortlaan. Het
nummer 68 op de kaart verwijst waarschijnlijk naar het
Liefdegesticht van Groenevelt. Aldaar zijn de
fundamenten van het Hof van Weena gevonden.
Schrijver H.A. Voet spreekt in zijn voorwoord in het
boekje 'Groeten uit het oude Noorden' zelfs van de
wijk Weena. Ook weet hij te melden dat de ruimte op de
kaart afgebakend door de 1e Weenastraat in het westen,
de 2e weenastraat in het noorden en de katshoek en
strooveer in het oosten in de volksmond het
Wandluizenhofje genoemd werd, vanwege het vele
ongedierte. Dit geeft wel iets aan over de toestand
van de (achterkant) van de huizen aan de 2e
Weenastraat.
Auteur
L.J.C.J. van Ravesteijn schrijft over de aanleg van de
Weenastraat in zijn boek uit 1974 met de titel
'Rotterdam in de 18e en 19e eeuw':
De meer moderne straataanleg doet in 1853 zijn intrede
met het door W.N.
Rose (1801-1877) ontworpen plan voor de
Weenastraat en het Weenaplein, dit laatste toen nog
aan 3 zijden gesloten. Een aanleg wel van bescheiden
omvang, doch waarbij nieuwe begrippen tot uiting
kwamen in de grotere straatbreedte van 10 meter, in
trottoirs en rioleering. Het gemeenteverslag over 1854
spreek dan ook met trots over de ruime en brede
straat, die de Gemeente had aangelegd op de voormalige
raamgronden van het Hof van Weena, welke aanvankelijk
bestemd waren voor de bouw van het abattoir. Maar de
raamgronden waren voor dit doel niet geschikt omdat de
riolering hier niet op berekend was. Een bezwaar dat
voor de woningbouw minder gold, omdat men zich
tijdelijk kon behelpen met privaatputten en het
hoofdriool dat het hemel-en huishoudwater van de
nieuwe wijk moest opnemen, voorlopig liet uitmonden in
de sloot langs Hofplein en Katshoek (genoemd naar
herberg 'De Kat').
|
|
Foto van Het
Weenaplein begin deze eeuw. (Foto: Gemeente archief
Rotterdam)
De Weenastraat werd bij besluit van B&W van 9
april 1909 gesplitst in 1ste en 2de Weenastraat, en
bij besluit B&W 4 december 1956 werden de drie
namen ingetrokken. Toen bestond het huidige Weena
alweer 7 jaar, want die naam werd officieel bij het
B&W-besluit van 13 september 1949. Er is
tegenwoordig ook een Weenapad (besluit 1 augustus
1978) en een Weena-Zuid (9 november 1990). Hoe kwam de
Straatnamencommissie in 1949 op het idee om die enorme
kale vlakte tussen Hofplein en Henegouwerlaan
simpelweg Weena te noemen? Het eigen archief van de
Straatnamencommissie zou uitleg moeten geven. Helaas,
notulen van beraadslagingen uit die tijd schijnen niet
te bestaan. Uiteraard zat Mr. H.C. Hazewinkel in deze
commissie. Maar ook Ir. C. de Cler, D.B. Gohres, Mr.
J.C. Knap en Ir. H.J.G. van der Veen. H. (Bron: Weena
van Jorris Boddaert).
Er is goed te
zien dat het gebouw in het midden voorzien is van een
boog boven de deur. Als je goed kijkt zie je glas in
lood. Hier was namelijk de Noorderkerk gevestigd.
(niet te verwarren met de raampoortkerk of met de
noorderkerk aan de Jacob Catsstraat). Het betrof
waarschijnlijk een kerk van de zogenaamde kruisgemeenten
(voorloper van de Christelijk Gereformeerde kerk) en
is gebouwd in 1870.
In een Inventarisatie
Kerkelijke Gebouwen Nederland wordt de stroming
betiteld als GGNA (Gereformeerde Gemeenten in Ned en
N.Amerika).

Weenakerk. Foto gekregen via Koen Altena. Bron: https://gereformeerdekerken.info/
Voor 1883 was
Ds. van den Oever de voorganger in deze kerk. Hij was
de grote man van de kruisgezinde gemeenten.
Ds. Daniel Boeser Van Smalen (1830-1922) volgde C. van
den Oever als predikant op en deed dit van 1883 tot
1893.
Ik vond een mooi verhaal over hem:
Toen ds. van Smalen enige tijd daar preekte, kwam men
ook vanuit Rotterdam-Zuid om hem te horen. Op een
zondagmorgen was er een vrouw in hevige zielsstrijd op
weg naar de kerk. Toen ze over de Maasbruggen liep,
werd ze door de satan verzocht om in de Maas te
springen.
Eindelijk kwam ze bij de kerk aan het Weenaplein.
Die morgen kreeg ds. Van Smalen zoveel opening dat hij
na twee uur preken tot de gemeente zei: "Ik kan niet
ophouden, want er moet iemand tussen u zitten, die
onophoudelijk schreeuwt: Laat die man toch
doorpreken."
Toen het bijna drie uur geduurd had, eindigde hij met
het zeggen: "Gemeente, hier zijn we nog in een kerk
die in- en uitgaat, maar volk van God, straks komen we
daar waar de kerk wel ingaat, maar nooit meer uitgaat.
Amen."
Toen hij dat gezegd had, viel de betreffende vrouw
flauw en ze werd in de consistorie gedragen.
Toen ze weer bijkwam, zei ze tegen de dominee:
"Vanmorgen is er voor mij gepreekt. Nadat ik onderweg
nog in de klauwen van de satan zat, die mij van het
leven wilde beroven, is tijdens het preken die
dierbare Christus in mijn ziel geopenbaard."
Op een site
over alle
bioscopen van Nederland in heden en verleden
staat vermeld dat er ook een bioscoop was aan het
Weenaplein. Bioscoop Flora op weenaplein 9, opende op
15 april 1911 haar deuren. Aangezien in het
telefoonboekje van 1915 een veiling gevestigd is op
dit adres, ga ik ervan uit dat de bioscoop geen grote
getalen bezoekers trok.
|
|
Foto
uit 1908 van uit het noorden van de achterkant van 2
huizen van het Weenaplein.
Waar nu de rails lopen lag vroeger de Noorderkerk en
(een stukje verderop onder de overkapping) het hof van
Weena.
Links loop de Ridderstraat. Ook een mooie verwijzing na
vroegere tijden. |
|
Dit
zijn huizen aan het Weenaplein bezien vanuit het
noorden. Een beetje onduidelijk is of dat daar al 2e
Weenastraat heette of nog steeds Weenaplein. Duidelijk
is handelsdrukkerij van Korteweg te zien. Rechts van de
drukkerij bevond zich een gecombineerde fabriek/winkel
van hoge hoeden en garibaldi's. Weer daarnaast is het
laatste huis van het pleintje. Rechts voorbij dit huis
lag de 1e Weenastraat en de spoorbaan.Voorheen heette de
drukkerij Korteweg & Stemerding NV, maar
mede-eigenaar A.H.S. Stemerding verliet de zaak om
zitting te nemen in de gemeenteraad van Rotterdam. In
1938, waarschijnlijk na het overlijden van Pieter
Korteweg op 17 mei, werd de zaak overgenomen door
De Winter en Van Hofwegen. Na het bombardement werd de
nieuwe drukkerij gehuisvest in de Lambertusstraat. |
|
Katshoek
met links de Tweede Weenastraat uit 1939. Vervaardiger:
J. van der Kamp. Je kan nog niet zien dat in de zaak
naast de luifel een 'Heerenkapper' gevestigd was. |
|
Het
'Wandluizenhofje'. De huizen rechts betreft de
achterkant van de huizen van de 2e Weenastraat. |
|
Een
fotovlucht door de jaren heen van de 1e Weenastraat kan
niet los gezien worden van de blikvanger bij uitstek op
de hoek van de Weenastraat: Het station Hofplein.
Gebouwd in 1906 en ontworpen door architect J.P. Stok.
Deze foto uit 1908 toont het hoge middengebouw,
halfcirkelvormig. Aan weerszijden een hoger eindgebouw.
Eindgebouwen identiek, maar met verschillende vleugels.
Ingangen in de eindgebouwen.
Op het eindgebouw links staat het wapen van Den
Haag en op het eindgebouw rechts het wapen van Rotterdam.
Onder de dakgoot waren de stadswapens aangebracht van de
steden waarlangs de Hofplein trein reed. Dit waren van
links naar rechts: Wassenaar,
Voorburg,
Stompwijk,
Pijnacker,
Berkel en
Schiebroek.
Op de benedenetage bevond zich de stationsrestauratie,
terwijl op de 1e verdieping vergader- en feestzalen
waren ondergebracht. Later werd in het gebouw het cafe
restaurant Loos (van eigenaar C.N.A.
(Nelis) Loos uit Hillegersberg) ondergebracht.
Duidelijk zijn de karakteristieke bogen te zien. Deze
bogen zijn ook te zien aan de zijkant van het gebouw,
maar dan een etage lager. De oorsprong van het
boogontwerp zit volgens mij in de voorganger van het
tegenwoordige Centraal Station. Dit station
Delftse Poort (DP) had ook enorme bogen. Ik denk
dat die bogen uiteindelijk de (Delftse) poort moesten
voorstellen. De poort naar de rest van de wereld. De 1e
geëlektrificeerde spoorlijn in ons land was de
lijn van Rotterdam-Hofplein naar Scheveningen.
Op 1 oktober 1908 is dit station van de Zuidhollandsche
Electrische Spoorwegmaatschappij (ZHESM) geopend. Direct
langs het station loopt links de Raampoortlaan en rechts
de 1e Weenastraat. (Dus Links van de tandarts). Voor
1877 stond op deze plek het oude station. Ook dit
station was voorzien van de karakteristieke bogen. De
Brug is de Schiebrug. Naar links loopt de Rotterdamse
Schie. Rechts van de Weenastraat is tandarts J.T. Orth
en Zoon gevestigd. Later kwam hier Grand Cafe Restaurant
De Kroon. |
In het
telefoonboek van Rotterdam 1915 valt te lezen dat de
volgende personen uit de weenawijk een telefoonaansluiting
hadden:
A.A. |
Jesse
& Co. |
Verfwaren, vernissen, enz. |
1e Weenastr. (Boog 3) |
|
Telefoondienst,
Gem |
Werkwagen
bergplaats, |
Weenastr. (Boog 4) |
|
|
|
|
A.R.
|
Gelderen
Vuyk, van |
in Kol. waren |
1e
Weenastr. 1a |
E. |
Steegman |
Café |
1e Weenastr. 2a |
J. |
Poel,
v.d. |
Sigarenmag. "Electro" |
1e Weenastr. 4
|
C.N.A |
Loos |
Café |
1e
Weenastr. 13 |
A. |
Verouden |
Café |
(1e) Weenastr. 14 |
|
Gemeentewerken
Hoofdafd. I Havenwerken |
Werkplaats
Afd. Havens en Kaaimuren
|
1e Weenastr. 22 |
J.
P. |
Helmer,
v/h |
N.V. Fijnwerkhouthandel |
Weenaplein
4 |
Joh.
M. |
Hannik,
De, Dir. |
Rott.
Veiling |
Weenaplein 9 |
Emile
|
Gils,
van |
Kantoormeubelhandel,
|
Weenaplein
10 |
L.
en J. |
Gevers |
Tabak
|
Weenaplein
11 |
J. |
Cleton
Fzn. |
in Oliën en verfwaren
|
Weenaplein
12 |
|
|
|
|
J.
|
Dortwegt
Sr |
Rijtuig-
en wagenmakerij en Smederij |
2e Weenastr. 12a |
H.A.D. |
Nieuwenhuijsen |
Mandenexport |
2e
Weenastr. 25 |
D.A. |
Schooneveld,
van |
Steenhouwerij |
2e Weenastr. 26b |
D. |
Tenback |
in Heerenmodeart. |
2e
Weenastr. 30 |
Wat valt uit deze
lijst op te maken?
1) In ieder geval dat slechts de nijverheid in staat was om
een telefoonaansluiting te betalen.
2) Verder, dat Cafe Loos een zij-ingang had aan de weenastraat
13.
3) Ten derde dat het cafe Verouden mogelijk wel heel erg dicht
bij cafe Kroon heeft gelegen.
Uitbater Loos had
overigens zeker historisch besef. In hetzelfde jaar 1915
adverteert hij namelijk in het NRC een feestzaal in "Het hof
van Weena". Deze feestzaal had als adres: Weenastraat 13.
Hetzelfde als Cafe Loos. Te bespreken bij den Géraut (dhr.
Loos zelf dus?).
In het NRC van 29
juni 1915 wordt een vergadering aangekondigd van de S.D.A.P.
(nu PVDA) in het "Hof van Weena" naast het kafee de "Witte
Societeit". Ik gok dus dat dit laatste cafe op weenastraat 14
was gehuisvest.
Op een Nijverheidsstatistiek uit 1890 op de site van het Nederlandsch
Economisch-Historisch Archief stond de heer D.A. van
Schooneveld al vermeld met zijn firma Dievellers en Spaan;
Steenhouwerij en atelier van marmerwerk Dit was nog voor de
splitsing in 1e en 2e weenastraat. Destijds was het
(waarschijnlijk zelfde) adres de Weenastraat 43. (2x 26b is
ook 43). Hij had daar 6 werklieden, waarvan 5 boven de 18 jaar
waren en 1 tussen de 13 en 14 jaar oud. Ze begonnen om 5:00
met werken en werkten door tot 19:30. Het is wel humor dat er
verder vermeld staat dat er zelden werd overgewerkt. Er was
voldoende daglicht, tamelijke hygiene en geen verwarming.
Op deze zelfde lijst staat D. Legrand vermeld aan het
Weenaplein 6 met zijn Houtzagerij
Ik ben niet van plan om allle bewoners die ooit in de
weenawijk gewoont hebben hier te vermelden. Ik zal er
tenminste geen onderzoek naar doen. Maar kom ik wat tegen dat
zal ik het niet nalaten om er melding van te maken. Zo vond ik
met dank aan Jorris
Boddaert op een cafelijst uit 1934 dat er een koffiehuis
F.J. Lütgenau gevestigd was aan de weenastraat 2a-b.
|
Een
heel mooi bovenaanzicht van de Weenastraat uit 1930. Het
halfcirkelvormige gebouw met de bogen is uiteraard weer
het station Hofplein. Direct rechts daarnaast is de
Weenastraat. Het gebouw rechts naast de weenastraat is
Grand Cafe Restaurant De Kroon. (werd dit de kroon
genoemd omdat 20 jaar daarvoor hier een tandarts zat?).
Links naast het station is de raampoortlaan. Het gebouw
in het midden is de Delftse poort en het plein links en
rechts daarvan werd het slagveld
genoemd. De Brug is de Schiebrug. Naar linksboven loopt
de Rotterdamse Schie, met daarlangs de Schiedijk. Het
plein rechts heette eerst de beestenmarkt en later het
hofplein. Waar precies het slaveld stopte en het
hofplein begon is moeilijk vast te stellen. Het water
naar rechts is de Delftsche Vaart (het Haagse Veer). |
|
Op
deze foto is goed te zien dat er een tramlijn liep door
de Weenastraat. Inmiddels zijn ook Loos en Kroon in de
gebouwen gehuisvest.
Loos was de opvolger van het populaire Café
Boneski. Boneski stond op deze plaats al vanaf
1873 tot het moment van de aanleg van de Hofplein lijn.
Na de sloop zette de zoon van Boneski het familiebedrijf
voort in het cafe Boneski aan de Coolsingel.
Cafe Restaurant "de Kroon" werd beheerd door G.G.
Zeilmaker. (telefoonlijst 19130 |
 
Linksboven (bomen) is ook een stukje Weenaplein te zien en
huizen van de 2e Weenastraat

Een drietal mooie luchtfoto's uit 1930. Duidelijk is te zien
dat het station Hofplein de complete Weenastraat volgt.
Linksboven (bomen) is ook een stukje Weenaplein te zien en
huizen van de 2e Weenastraat. Wederom is de Delftse poort goed
te zien. De brug is de Schiebrug. Naar links loopt de
Rotterdamse Schie.De huizen van de 1e weenastraat zijn
duidelijk zichtbaar.
|
Links
naast Grand cafe restaurant de kroon is het begin van de
1e Weenastraat.
Het bord ingang voor het station Hofplein is goed te
zien. Tijdens de aanleg van het Heliportterrein is zowel
de 1e als de 2e Weenastraat uit de Rotterdamse
stratengids verdwenen. |
|
Gezicht in de
1e Weenastraat, links onderzijde van gevels aan de
oostzijde, rechts fragment van de muur van het station
Hofplein. (moet dus een eindgebouw zijn). Links zal
dan de zijkant van restaurant kroon zijn. het poortje
met prikkeldraad schermt waarschijnlijk de toegang
naar de spoorlijn af. Over de straat liep namelijk de
spoorlijn van Blaak naar het Centraal Station. Foto
uit het noorden. Vervaardiger: J. Retel. Datering:
1939. Was dit die moderne grotere straatbreedte van 10
meter waar Rose het over had? Je zou het niet zeggen.
Volgens Hazelzet in 'Rotterdam zoals wij het kenden',
(7e druk 1947) kijkt deze Weenastraat uit op het
Strooveer. Op de plattegronden komt de 1e Weenastraat
echter uit op het slagveld en de 2e Weenastraat op
Katshoek. De Strooveer liep tussen het Hofplein en de
Katshoek.
Wat was er allemaal verder nog te vinden in de 1e
Weenastraat? Een adreslijst uit 1866 laat de volgende
bewoners zien:
P. |
Kup |
Beambte
ter secretarie |
P.C. |
Crombou |
particuliere |
J.W. |
Kooy |
Boekhouder |
J.W.
|
Rosenstok |
Convooilooper |
J.J. |
Carabain |
Gepensioneerd
indisch ambtenaar |
H. |
Lagerwey |
Particulier |
C.G. |
Oldenburg |
Kantoorbediende |
C.S.
|
de
Hoog |
Particuliere |
H.W. |
de
Jong |
Kantoorbediende |
J.C. |
van
der Meer |
Visiteur |
J. |
Valken
& Co |
Stalhouderij |
F.W.
|
van
Nahuys |
Kantoorbediende |
J. |
Friethoff |
Particuliere |
Jacob |
de
Meijer |
Tekenmeester |
In 1901
woonde er een steenhouwer genaamd D.A. van Schooneveld
en een fabriekschef H.P. Koekkoek.
Verder zat er een dansacademie "De Klerk" op nummer
13.
|
|
Gezicht
op de 1ste Weenastraat met het verwoeste stationsgebouw
Hofplein als gevolg van het bombardement van 14 mei
1940.
De complete Weenastraat is platgebombardeerd. |
|
Restanten
van het station Hofplein van de 1ste Weenastraat gezien,
na het bombardement van 14 mei 1940. Uit het zuiden. |
|
Gezicht
op de door het Duitse bombardement van 14 mei 1940
getroffen Hofplein met het verwoeste stationsgebouw
Hofplein en café-restaurant Loos |
|
Overzicht van
de complete wijk Weena. Links achter het spoorviaduct
zie je het station Hofplein liggen. Daarlag de 1e
Weenastraat. Verderop het Weenaplein en dan naar
rechts voor de huizen die er nog staan, lag de 2e
Weenastraat.
Met moet na de vernietiging van deze wijk in de
volksmond nog een tijdje de naam Weenastraat gebruikt
hebben.
In het
Rotterdamsch Niewsblad van 24 december 1940 werd
zelfs nog geadverteerd met 'Dansacademie DE
KLERKGediplomeerd leraar - 1e Weenastraat 13 naast
Station Hofplein'
|
|
Tijdens het
bombardament van 1940 zijn de meeste huizen in en om
de Weenastraat verwoest. Dit bood gelegenheid tot het
uitvoeren van opgraafwerkzaamheden. Aldus geschiedde
in maart 1941.
Twintig
gravers hebben in weinig dagen 1000 m3 grond verzet.
De eerste sleuf (een loopgraaf van 5 a 6 meter breed,
30 meter lang en drie meter) is gegraven op het
Weenaplein. Volgens oude kaarten zou men daar de
meeste kans hebben. Spoedig kwamen resten te
voorschijn van de lakenramen; sporen van het kasteel
werden echter niet gevonden, ook niet op grotere
diepte. Na verlegging van de graafwerkzaamheden naar
de terreinen aan de Bokelstraat aan de andere kant van
het station Hofplein werden de eerste (stukken van)
kloostermoppen (middeleeuws gebakken steen) met
afmetingen van 33 bij 15 bij 8 cm gevonden. Van een
gracht is bij het graafwerk niets gevonden. De
conclusie was dat Weena alleen nog maar onder het
station Hofplein kon liggen. En uitgerekent dit
station was niet compleet verwoest bij het
bombardament. Zodat er tot op de dag van vandaag geen
zekerheid gegeven kan worden.
|
|
Gezicht
in de Weenastraat met rechts het restaurant van het
station Hofplein, gezien uit het noorden.
Vervaardiger: J. Visser in 1945. Techniek: waterverf.
Volgens mij is de toren rechts het stadhuis en links de
Sint-Laurenskerk. Toch? |
|
De
Weenastraat met het viaduct en het Station Hofplein, op
de achtergrond het Stadhuis.
Vervaardiger: Octave DeConinck. Datering: 1950.
Techniek: pen en inkt. Mooi te zien is dat er een cafe
gevestigd was onder het station met de naam 'De drie
bogen'. Ook erg leuk zijn de huizen/cafe's welke
gevestigd zijn onder het viaduct. Duidelijk is te zien
dat het bogenthema overgenomen werd door deze kroegen. |
|
Hoe
het was en hoe het tegenwoordig is, is goed te zien op
deze plattegrond. Als de lijnen van dit kaartje kloppen
dan moeten de restanten van het hof van Weena op
onderstaande foto dus ongeveer ter hoogte van de 4e boog
van links liggen |
|
De
1e Weenastraat en het Weenaplein heet tegenwoordig
Katshoek. Terwijl deze laatste voor het bombardement
toch een flink stuk meer naar rechts lag. De 2e
Weenastraat heet tegenwoordig Strooveer. Deze lag voor
het bombardement een stuk meer naar het zuidoosten. De
bogen zijn nog steeds herkenbaar. Foto: Jan de Leeuw van
Weenen 25 april 2003. Als je met je muis over de foto
beweegd, krijg je te zien hoe het station eruit zag na
het bombardement van 14 mei 1940. (foto: B.H.W.
Berssenbrugge van 20 juli 1940). Het huidige station is
in gebruik sinds 1956. Architect is :
S. van Ravesteyn (1889-1983) |
 
Als je de oude en nieuwe plattegronden goed vergelijkt moeten
de fundamenten of onder High
Light (Katshoek 31) of onder Krijco
(Katshoek 29) gevonden kunnen worden.
|
Het
hoge middengebouw en de eindgebouwen aan weerszijden
alwaaar de ingang lag naar het station en cafe
restaurant Loos was gehuisvest zijn nooit meer herbouwd.
De lelijke muur met grafitie lijkt te getuigen dat het
station Hofplein doormidden is gehakt. Foto: Jan de
Leeuw van Weenen 25 april 2003. |
|
De naam Weena
leefde niet alleen voort in de straatnaam Weena. Er
heeft ook nog een Café-Resataurant 't Hof van Weena
bestaan. Bovenstaande scan van een suikerzakje van
deze zaak kreeg ik van Harry Dietz uit Houten van de club
van Suikerzakjesverzamelaars. Het café heeft
gestaan aan het Hofplein en volgens het telefoonboekje
van 1950 was de uitbater H.M. Vrins. Toon Vrins van www. vrins.nl
wist me vervolgens te melden dat dit Henri Vrins
(Hendrikus Marie) geweest moet zijn (18 maart 1901 -
21 april 1978).
Van Jan Blitterswijk kreeg ik te horen dat de locatie
van het café onder het spoorviaduct gezocht moest
worden en dat er nog een oud Holland-Amerika line man
heeft gewerkt; Frans Koers met zijn vrouw Jeane. Ook
wist hij nog te vertellen dat aan de andere kant een
poosje een artiesten cafe had gezeten. Ik hou me
aanbevolen voor meer details. Het vermoeden is dat het
suikerzakje van voor 1960 is, omdat Rotterdam aan het
eind van de jaren vijftig qua telefoonnummer van vijf
naar zes cijfers overgestapt is. Het zakje is, wat ze
in suikerzakjeskringen noemen, een "gewoon viertje".
Op de achterkant staat het Van
Oordt-rondje met vier regels tekst. Die zakjes
zijn tussen ca. 1954 en 1962 gemaakt, hoewel de meeste
ervan zo tussen 1957 en 1961 zijn gemaakt. Dat was ook
de periode waarin "iedereen" ineens suikerzakjes ging
sparen. Vermoedelijke datering derhalve tussen 1957 en
1959. Ik vind het weer zeer typerend dat de toegang
gesierd was door een boog. Eenzelfde boog als station
Hofplein. Ook mooi te zien is, dat de eigenaar het
café in een middeleeuws aandoende sfeer aangekleed
lijkt te hebben. In ieder geval van de buitenkant.
|
|
Het cafe
stond er al in 1940. Vlak na het bombardement. Deze
foto is in dat jaar gemaakt door J. van Rhijn en
betreft het noodcafé 't Hof van Weena aan het
Hofplein, onder het spoorwegviaduct. Een eerste
notering in telefoonboeken in het Rotterdams Archief
komt voor in 1950 en voor het laatst in het
telefoonboek van 1972 stond vermeld.
|
|
Deze foto is
van september 1960 en gemaakt door P. Visser.
|
|
Tekening
uit 1961. Rechts onder het station zat een dansschool
van de Klerk. In de jaren 70 was daar ook een een frite
annex viszaak gevestigd plus een cafe voor artiesten en
in het verlengde daarvan lag het cafe met de naam het
hof van weena. (3e van links)
Links een gedeelte van het nieuwe station dat in 1956 is
gebouwd, naar naar het ontwerp van de architect S. van
Ravesteijn (tevens ook de ontwerper van het
stationsgebouw Rotterdam CS). In 1990 is deze echter
weer afgebroken wegens de bouw van de nieuwe spoortunnel
in Rotterdam. |
|
Foto gemaakt
op 28 februari 1967 door H.M. Vrijmoet, H.M. Het
brommertje lijkt niet weggeweest te zijn.
|
Vandaag de dag kan je nog sporen terugvinden van het de
Zuidhollandsche Electrische Spoorwegmaatschappij (ZHESM)
Alle 4 de foto's zijn door mij gemaakt op 24 augustus 2004 aan
de Vijverhofstraat langs het traject van het 1,9 kilometer
lange Hofpleinlijnviaduct. De natuurstenen figuren in de trant
van de Weense Sessezion, zijn vervaardigd door de Haagse
beeldhouwer JanAltorf.
Linksboven zie je het
logo van ZHESM.
Rechtsboven is een wapencombinatie. Het linkerwapen is van Rotterdam en het
rechtse van Den
Haag. In het midden staat het wapen van (zuid) holland.
Linksonder staan 4 wapens. Van af links gezien is het 1e wapen
van ?? (Mail me als je dit weet ), het 2e van Voorburg
, het 3e van Berkel
en het 4e meest rechtse wapen van Veur
(of wellicht wordt hier Wassenaar
bedoeld). Dit waren allen wapens van steden welke aan het
traject lagen.
Rechtsonder staan allerlei noten (eikeltjes) afgebeeld. Met in
het midden een kikker. Op de foto rechtsboven staan 2
eekhoorntjes afgebeeld. Dit waren in de polder en duinen
levende planten en dieren.
-
|
Nog
een foto (zelfde dag en zelfde fotograaf) langs het
traject in de Vijverhofstraat (Hofvijver van Het
Hof?). Op de linkerpilaar staat ANNO
en op de rechterpilaar staat 1905.
Dit is een verwijzing naar het jaar van oplevering
van het 1e traject (het rechte gedeelte tussen de
Teilingerstraat en de Bergweg ). Het Hofpleinstation
werd opgeleverd in 1908. |
|
Erg
leuk om te zien dat er tegenwoordig weer een grand cafe
restaurant Loos is te vinden in Rotterdam. Dit cafe
staat op de hoek van de Westplein en de Westerstraat. De
uitbater is Hans
Loos, een achterkleinzoon van Nelis
Loos.
Het is wat moderner, maar de ronding doet absoluut
denken aan het orgineel. De betekenis van het glas in
lood is mij niet bekend. |
Toch nog
even wat roepen over het steeds terugkerende bogenthema. Oude
foto's bekijkend kom ik steeds meer tot de conclusie dat de
bogen verwijzen naar de Hofpoort en niet naar de Delftse
poort. Al op een tekening uit 1748 (verwijzend naar de
situatie rond 1690) is het bogenthema onmiskenbaar aanwezig.
(Catalogusnr.: RI 535 van het rotterdams archief).
Ook leuk
dat de nieuwe eigenaar van de hofpleinlijn zichzelf Hofbogen
BV genoemd heeft.
Wil je
meer weten over de spoorwegen in Rotterdam dan verwijs ik je
naar de weergaloze site
van Aad Engelfriet.
Ook een mooie site met veel plaatjes van oude stations is www.stationsweb.nl
Er is erg veel terug te vinden in het huidige Rotterdam dat
herinnert aan het oude Hof. Check bijvoorbeeld de site maar
eens van Theo de Vlieger: www.weenahof.tk
Maar de beste site tot nu toe voor je Rotterdams plaatjes is
het oude vertrouwde Gemeentearchief
Terug naar boven
Een reactie op bovenstaande gegevens is zeer
welkom.
Mail me op 
Laatst bijgewerkt
14.03.2010
|